Chuyện kể của Thư ký Thủ tướng lâu năm nhất

Ông Việt Phương, nguyên Thư ký của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Ảnh: Gia Huy

.

Ông Việt Phương (tên thật là Trần Quang Huy), nguyên Thư ký của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng về làm việc tại Văn phòng Chính phủ từ năm 1947, đó là những năm đầu tiên sau khi Văn phòng Chính phủ được thành lập (năm 1945). Lúc đó, ông Việt Phương mới 19 tuổi.

.

Kể từ đó cho đến ngày Thủ tướng Phạm Văn Đồng qua đời năm 2000, ông Việt Phương đã có 53 năm làm Thư ký cho đồng chí Phạm Văn Đồng trên các cương vị từ Phó Thủ tướng đến Thủ tướng và sau này là Cố vấn Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Đến bây giờ, ông cũng là Thư ký Thủ tướng Chính phủ có thâm niên nhất.

.

Nhớ lại lần đầu tiên được gặp cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, ông Việt Phương cho biết, cuộc gặp đó là một may mắn và vinh dự với ông. Lúc bấy giờ ông Việt Phương là Bí thư Đảng ủy một Trung đoàn được cử đi dự Đại hội Hội Thanh niên cứu quốc ở Nam Trung Bộ mà cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng là Đặc phái viên của Chính phủ tại miền Nam Trung Bộ chủ trì.

.

Đồng chí Phạm Văn Đồng đã yêu cầu mỗi đại biểu chuẩn bị bài phát biểu trước khi Đại hội diễn ra. “Đến lượt tôi, đồng chí hỏi: “Bài phát biểu của đồng chí đâu?”, tôi trả lời “Thưa đồng chí, tôi có thói quen không chuẩn bị trước bài phát biểu mà toàn phát biểu vo”, ông Việt Phương kể lại.

.

Có lẽ, sau khi nghe tôi phát biểu, đồng chí Phạm Văn Đồng đã có ấn tượng nên có hỏi tôi về quê quán và việc học hành. Tôi nói tôi là người Hà Nội và vừa tốt nghiệp trường Bưởi. Đồng chí cũng là học sinh trường Bưởi nên được gặp cựu học sinh trường Bưởi Trần Quang Huy thành thạo tiếng Pháp và tiếng Anh, đồng chí rất mừng”, ông Việt Phương chia sẻ.

.

Ông Việt Phương bày tỏ: “Sau này, khi được về làm việc bên cạnh cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, cảm phục một nhân cách lớn, tôi đã coi ông như người cha tinh thần của mình. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng hơn tôi đúng 24 tuổi”.

.

Sau 53 năm làm Thư ký cho cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, ông Việt Phương đã học được rất nhiều từ cố Thủ tướng.

.

“Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng là con người giản dị, điều đặc biệt của ông là ở tiếng cười, tiếng cười của con người luôn hồ hởi, lạc quan, yêu đời, cởi mở, chan hòa với anh em, bạn bè, đồng chí. Với cả những người giúp việc, người lái xe của mình, ông luôn sống giản dị, hòa đồng và quan tâm đến hoàn cảnh của từng người”.

.

Ông Việt Phương nhớ lại, cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng luôn cố gắng đối thoại với nhân dân để nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của mọi người. Trong mọi cuộc họp, dù ở những hội trường lớn hay hội trường nhỏ, kể cả những cuộc họp cán bộ chủ chốt chỉ có vài người, điều mà cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng luôn tạo ra là sự đối thoại từ hai phía. Ông đặt những câu hỏi đúng và trúng đối với từng người một để nội dung các cuộc họp được sôi nổi, đa dạng và hiệu quả nhất.

.

Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng có một nguyên tắc không thay đổi, đó là tất cả những bức thư mà ông nhận được, ông đều trả lời không sót một bức thư nào, dù đó là thư của một chính khách, một trí thức hay của một nông dân. Ông thường tự viết thư trả lời, dù câu trả lời ngắn chỉ vài dòng hay vài trang giấy. Để thu xếp thời gian trả lời tất cả những bức thư đó là điều không hề đơn giản với một người nắm giữ cương vị quan trọng như Cố Thủ tướng.

.

Những năm tháng sau này, Thủ tướng Phạm Văn Đồng được Bộ Chính trị đề nghị viết hồi ký về cuộc đời mình, nhưng thay vì làm thế, cố Thủ tướng đã dành tâm sức để viết về người thầy vĩ đại của mình – Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong 8 năm từ năm 1991 – 1999, ông đã dành tâm huyết để hoàn thành 4 cuốn sách về Bác Hồ.

.

Với Văn phòng Chính phủ, cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng chính là người thầy của thế hệ cán bộ từ những ngày đầu tại Chiến khu Việt Bắc. Không chỉ là người thầy giáo qua cách truyền đạt trong quá trình làm việc mà ông đã mở lớp dạy chính thức tại trụ sở Văn phòng Chính phủ ở Chiến khu để hướng dẫn cho các cán bộ làm việc tại đây. Ông Việt Phương chia sẻ, bản thân ông chính là học trò của những lớp đầu tiên mở ra như vậy.

.

Ông Việt Phương nhớ lại, cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng cũng là người sáng tạo ra mô hình trường sau này gọi là Trung học bình dân, đó là trường học dạy cho những cán bộ của Đảng, của Nhà nước thời kỳ bấy giờ.

.

Năm nay đã 87 tuổi đời, ông Việt Phương luôn luôn xúc động khi nhắc đến cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, ông cho biết: “Đây là con người có nhân cách vô cùng tốt đẹp, con người ấy vô cùng chu đáo, cẩn thận và sòng phẳng, không giành của ai cái gì bao giờ”.

.

“Con người ấy, hội tụ đủ phẩm chất về tài năng và đạo đức; phẩm chất ở ông là trung thực, cái gì cũng rất rõ ràng, thẳng thắn, thật thà; tài năng là sự sáng tạo không ngừng nghỉ, đặc biệt là trong vận dụng những đường lối đã được xác định, thực hiện trung thành, thẳng thắn với lòng tự trọng rất lớn”.

.

Ông Việt Phương nhắn gửi tới thế hệ cán bộ Văn phòng Chính phủ ngày hôm nay, cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng là tấm gương sáng ngời của thế hệ đi trước, của thế hệ những “cán bộ vàng” được Chủ tịch Hồ Chí Minh tuyển chọn và đào tạo. Những truyền thống ấy, cán bộ Văn phòng Chính phủ hôm nay cần kế tiếp và phát huy, đặc biệt là luôn trau dồi, nâng cao khả năng sáng tạo trong thực thi nhiệm vụ.

.

 Gia Huy